‘Veilig bevallen dankzij duurzame vacuümpomp in Kenia’ winnaar Albert Schweitzer Prijs 2023

De titel ‘Gezondheidspionier van het jaar 2023’ gaat dit jaar naar Dieuwertje Drexhage. Zij heeft de prijs gewonnen voor het project ‘Een veilige bevalling met een gebruiksvriendelijke herbruikbare vacuümpomp in Kenia.’ Ze won hiermee een geldbedrag van € 7.500,- met bijbehorende titel en award.

In de stemcampagne kreeg het project ‘Iedere minuut telt in Tanzania’ de meeste stemmen van het publiek. Koen Gelpke, tropenarts in Tanzania, won daarmee de publieksprijs van € 2.500,-

De Albert Schweitzer Prijs is een prijs die het Nederlands Albert Schweitzer Fonds (NASF), initiatiefnemer van de prijs, uitreikt aan jonge gezondheidspioniers met innovatieve ideeën ter bevordering van de gezondheid in Sub-Sahara-Afrika. Altijd samen met een Afrikaanse partner en met steun van de lokale bevolking. AFAS Foundation is partner van de prijs. Sander de Kramer was dagvoorzitter.

In Kenia vinden jaarlijks ongeveer 1,6 miljoen geboorten plaats en wordt er minder dan 1 procent vacuümextractie uitgevoerd. De implementatie van de gebruiksvriendelijke en herbruikbare vacuümpomp zal de situatie van pasgeborenen en moeders aanzienlijk verbeteren en doodgeboorte drastisch verlagen.

Dieuwertje: ‘Uit onderzoek in Oeganda bleek dat als het gebruik van vacuümextractie zou stijgen, dit zou kunnen leiden tot een enorme daling van doodgeboorte. Echter, de huidige vacuümpompen voldoen niet aan de behoeften van gezondheidscentra met weinig middelen, waardoor ze beperkt gebruikt worden. Ze zijn of elektrisch en duur, slechts eenmalig te gebruiken of niet te bedienen door een persoon. Daarom zet ik me in voor de (door-)ontwikkeling van een gebruiksvriendelijke, handmatige, herbruikbare vacuümpomp’.

Drie finalisten presenteerden tijdens de prijsuitreiking hun project aan de vakjury.
Jim Determeijer met zijn project ‘Samen Sterk: Familieparticipatie in Ghanese Ziekenhuiszorg’,
Jolene Damoiseaux met haar project ‘Mothers On the Move: gezonde zwangerschap en bevalling in Kenia’ en Dieuwertje Drexhage met het uiteindelijk winnende project.

Marion Koopmans, voorzitter van de jury: ‘Met grote interesse hebben we gezien hoe de 3 genomineerden met veel passie hun voorstellen presenteerden en verdedigden naar aanleiding van onze vragen. We vinden de voorstellen allemaal sterk, alleen kan er maar één de titel Gezondheidspionier van het Jaar krijgen.’

Koopmans: ‘Het project van Dieuwertje heeft de Albert Schweitzer Prijs 2023 gewonnen op basis van de enorme impact die dit project kan hebben. Het is niet alleen een belangrijk hulpmiddel dat de kans op problemen bij zwangeren en kinderen flink kan verminderen, maar ook zo ontworpen dat het in principe wereldwijd ingezet zou kunnen worden. Deze pionier heeft de jury overtuigd van het belang om met deze prijs de bruikbaarheid te testen van de vacuüm extractor in een Afrikaans ziekenhuis en te testen of de lokale behoeften inderdaad voldoende zijn geïntegreerd. Wij wensen Dieuwertje heel veel succes met de voortzetting van dit project, in de voetsporen van Albert Schweitzer.’

De Publieksprijs van € 2.500,- ging naar Koen Gelpke met zijn project ‘Iedere minuut telt in Tanzania.’ Er werd de afgelopen weken massaal gestemd op de 8 verschillende projecten die meededen aan de publieksprijs. Het project van Koen kreeg de meeste stemmen.

De meeste kinderen in Afrikaanse ziekenhuizen overlijden aan aandoeningen die relatief eenvoudig te behandelen zijn. Effectieve en betaalbare behandelingen zijn beschikbaar, maar komen vaak te laat door gebrek aan de juiste apparatuur en een tekort aan getraind personeel. Door middel van training, innovatieve technologie en verbetering van de faciliteiten maakt dit project het makkelijker voor het (overbelaste) personeel om patiënten de juiste zorg op het juiste moment en plaats te geven. Hierdoor wordt de kwaliteit van zorg beter en kunnen er naar verwachting 50-100 kinderlevens per jaar gered worden. ‘’

Koen: ‘Koen: ‘Ik (tropenarts) en mijn vrouw (verloskundige) zijn sinds kort samen met ons zoontje van 1 geëmigreerd naar Tanzania om te helpen de lokale gezondheidszorg in Sengerema te verbeteren. Mede door het jonge ouderschap beseffen wij ons hoe belangrijk, maar ook hoe kwetsbaar kinderen zijn. Wij hebben gezien dat kinderen ontzettend flexibel zijn en met de juiste zorg en aandacht kunnen herstellen van een ernstige ziekte.’

De vakjury bestond dit jaar uit juryvoorzitter Prof. Dr. Marion Koopmans (viroloog Erasmus MC Rotterdam) en juryleden Gerben Eversdijk, directeur AFAS Foundation; Vera van Rijn, winnaar Albert Schweitzer Prijs 2015 met haar project voor schoner koken in Oeganda; en Frans Hiddema, oud-voorzitter Nederlands Albert Schweitzer Fonds en voormalig tropenarts.